Voor de vijfde editie van Straatvinken op 19 mei 2022 telden in 257 Vlaamse steden en gemeenten zo’n 2.880 burgers een uur lang het verkeer in hun straat. Dit burgerwetenschapsproject van de Ringland Academie, UAntwerpen en HIVA-KU Leuven is opgezet om de noodzakelijke modal shift naar duurzamer verkeer op te volgen.
De verkeerstelling is sinds 2019 uitgebreid met de bevraging straat-O-sfeer, het bredere onderzoek naar de leefbaarheid van de straten in Vlaanderen. In mei 2022 deelden bijna 2.000 bewoners verhalen over de leefbaarheid van hun straat.
Telresultaten van 2022: interactief platform
Straat-O-sfeer leefbaarheidsbarometer voor 2022
Praktisch
Bekijk de barometer het best op computer of tablet, of hou je smartphone horizontaal.
Het opladen van de barometer kan zo’n 20 seconden duren.
Bij het openen zie je de geclusterde resultaten van 2021 en 2022. Klik links bovenaan op de drie streepjes en selecteer je straat.
Toelichting bij de resultaten van 2022
Nog geen tastbare resultaten van aangekondigde verduurzaming mobiliteit in Vlaanderen
De verkeersdrukte in Vlaanderen is de voorbije jaren weliswaar lichtjes afgenomen, maar ruim onvoldoende om een kentering te realiseren in de beleving van onze straten.
Ook uit de analyse van de bijna 2.000 verhalen die burgers deelden voor de leefbaarheidsbevraging straat-O-sfeer blijkt dat de verkeersdrukte, de verkeersonveiligheid, de ongeschiktheid van straten voor spelende kinderen en de geluidsoverlast blijven wegen op de leefbaarheid.
Vlaming blijft meer thuis, maar auto niet
In de periode 2019-2022 daalde de verkeersdrukte in de gemiddelde woonstraat in Vlaanderen met 9 procent. Een belangrijke verklaring is de toename van het telewerk. Straatvinken ziet voorlopig echter weinig beweging in de samenstelling van het verkeer. De modal split blijft vrij stabiel, zowel in de rand van de steden, de plattelandsgebieden, de kleinstedelijke regio’s als de grotere steden.
Dat is verontrustend aangezien de Vlaamse overheid doelstellingen heeft vastgelegd voor de modal shift naar duurzamer verkeer. Het voornemen om de mobiliteit te verduurzamen heeft nog maar weinig opgeleverd.
Ook geen daling verkeer in Antwerpse binnenstad
Specifiek voor Antwerpen stelde Straatvinken vast dat de verkeersdrukte in veel woonstraten in de binnenstad evenmin gedaald is, en dat in tegenstelling tot de meetresultaten die de stad Antwerpen eerder dit jaar bekendmaakte op basis van de ANPR-camera’s aan de rand van de lage-emissiezone. Andere bronnen van verkeersinformatie, zoals die voor de Antwerpse Ring, wijzen evenmin op een sterke daling van het verkeer. De conclusie die aan de ANPR-gegevens verbonden werd, namelijk dat de modal shift voor Antwerpen al gerealiseerd wordt, is volgens Straatvinken dan ook voorbarig.
‘Het grote verschil in de meetresultaten is opvallend’, oordeelt mobiliteitsexpert Thomas Vanoutrive (UAntwerpen), een van de wetenschappers achter Straatvinken. ‘Het is verontrustend dat de monitoring van de verkeersdrukte en de leefbaarheid vijf jaar na het Toekomstverbond nog niet op punt blijkt te staan.’
Straatvinken vraagt daarom meer transparantie en wetenschappelijke onderbouw in de opvolging van het gemotoriseerd verkeer.
Lees hier het volledige persbericht met de bevindingen voor de regio Antwerpen (pdf).
Bekijk hier het webinar met toelichtingen door prof. Thomas Vanoutrive (UAntwerpen) en prof. Huib Huyse (HIVA – KU Leuven) en inspirerende voorbeelden door burgerwetenschappers en besturen die al aan de slag gingen met de resuslaten van eerdere edities.
Toelichting bij de resultaten van vorige edities
Wat kan je doen met je resultaat?
Ga zelf aan de vinkenslag!
Doe mee aan Straatvinken in 2023 – 2024 – … (want dan kan je opvolgen hoe het verkeer in jouw straat evolueert). En nodig gerust je vrienden en familie uit. Ze kunnen zich hier inschrijven.
Neem zo veel mogelijk de (elektrische) fiets. Enkele vuistregels:
• tot 500 meter → ga te voet
• tot 5 km → neem de fiets
• tot 16 km → overweeg een elektrische fiets of ga met het openbaar vervoer
Staat je auto vaak stil? Bekijk of je je met je buren kan inschrijven voor een deelautosysteem.
Vraag je werkgever een persoonlijk mobiliteitsbudget. Werkgevers kunnen alle kosten die ze maken voor het stimuleren van het fietsen voor 120% inbrengen.
Laat je internetpakjes leveren op een verdeelpunt in je buurt, dat bereikbaar is met de fiets. Zo vermijd je heel wat onnodige bestelwagenritjes.
Bespreek je Straatvinken-resultaat met je gemeentebestuur. Vraag wat het doet om de modal split 50/50 te bereiken. Elke gemeente van de Vervoerregio Antwerpen onderschrijft de 50/50-ambitie, zoals vastgelegd in het Toekomstverbond tussen de overheid en de Antwerpse burgerbewegingen. Ook in andere regio’s in Vlaanderen zijn er gelijkaardige mobiliteitsdoelstellingen.
Vraag je gemeente tot welke categorie je straat behoort (zone 30, invalsweg,…) en wat het maximale aantal voertuigen is dat er doorheen mag rijden op basis van je straatprofiel. (Je pae-cijfers komen dan handig van pas).
Pols of er voor je wijk een wijkcirculatieplan of een mobiliteitsplan is.
Zet in je straat een experiment op: richt parklets in met de buren. Dat is telkens één parkeerplaats die jullie tijdelijk anders inrichten, bijvoorbeeld als fietsparking, ontmoetingsplek of groene oase.
Kijk of je samen met je gemeentebestuur tot een ‘deal’ kan komen die goed is voor de modal shift en de leefbaarheid van je straat. Bijvoorbeeld: als bewoners in een straat drie auto’s wegdoen, dan wordt één parkeerplaats anders ingericht (meer groen, een fietsenstalling,…).
Als je gemeente je straat heraanlegt, pleit er dan voor dat fietsers en voetgangers voldoende ruimte krijgen. Verwijs daarbij ook naar het STOP-principe: voorrang voor Stappers (kwaliteitsvolle voetpaden), dan voor Trappers (brede fietspaden, ook voor de elektrische fiets), het Openbaar vervoer en ten slotte het Personenvervoer. Of bekijk samen met je gemeente of je van je straat een leefstraat of tuinstraat kan maken.