Resultaten

Wat in 2018 begon als een burgerwetenschapsinitiatief van de burgerbeweging Ringland, met aanvankelijk enkel verkeerstellingen in Antwerpen en Leuven, is vandaag uitgegroeid tot een breed onderzoek in heel Vlaanderen. Tijdens de achtste editie, op 22 mei 2025, vinkten bijna 3.000 burgers met pen en papier het aantal verkeersbewegingen in hun straat. Dat waren er merkelijk meer dan vorig jaar, toen er iets meer dan 2.000 telpunten waren. Door jaarlijks te tellen, kan er op straatniveau worden nagegaan of er sprake is van een modal shift naar duurzamer verkeer. 

Uit de analyse van de tellingen blijkt daar sprake van een voorzichtige trend, al verloopt die verschuiving trager dan de doelstellingen die de Vlaamse overheid naar voren geschoven heeft. In de Vervoerregio Antwerpen, waar de langste reeks metingen beschikbaar is, daalde het aandeel niet-duurzaam verkeer (auto’s, bestel- en vrachtwagens) tussen 2019 en 2025 met 5,5 procentpunten. Het fietsgebruik nam in die periode toe van 21 naar 27 procent, terwijl het aandeel van het autoverkeer afnam van 57 naar 50 procent in de woonstraten die zowel in 2019 als in 2025 werden geteld.

Figuur 1 - Doelstelling van het Toekomstverbond tegenover evolutie in de gemiddelde getelde straat in de Vervoerregio Antwerpen

‘We stellen vast dat de verandering in de juiste richting gaat,’ zegt Thomas Vanoutrive, mobiliteitsexpert aan de Universiteit Antwerpen en onderzoeker bij Straatvinken, ‘maar het tempo blijft veel te laag om de doelstelling te halen. De auto blijft dominant, zeker buiten de stedelijke kernen.’

Aansluitend op de verkeerstelling van Straatvinken konden zowel tellers als niet-tellers de leefbaarheidsbevraging van straat-O-sfeer invullen. Die toont dat een meerderheid van de respondenten (N=1.871) een verslechtering vaststelt in de verkeerssituatie van hun straat. Meer dan 60 procent vindt de verkeersdrukte erger dan drie jaar geleden. Ook andere verkeersgerelateerde indicatoren worden als slechter of veel slechter gescoord, zoals verkeersveiligheid (52%), geluidshinder (44%) en parkeerdruk (42%).

Die slechtere score voor de verkeerssituatie is opvallend, want voor andere thema’s, zoals de inrichting van de straat, sociale aspecten en omgevingsfactoren, zegt een grote meerderheid dat er de voorbije drie jaar weinig of niets veranderd is. De verklaringen die de respondenten daarvoor aangeven, zijn divers: sluipverkeer door navigatie-apps, afsluitingen in nabijgelegen straten, wegenwerken en een gebrek aan snelheidscontroles worden vaak genoemd. 

In de straten waar bewoners wél een verbetering merken, verwijzen ze naar ingrepen in de infrastructuur, zoals straatknips, verkeersdrempels, fietszones en heraanleg als woonerf. Die maken het verkeer trager en rustiger. Ook circulatieplannen en de invoering van zone 30 of fietsstraten worden genoemd als positieve ingrepen.
 

Naast de kritische geluiden is er ook goed nieuws. Een op de vijf deelnemers zegt dat het contact met hun buren sinds 2022 verbeterd is. In veel wijken versterken straatfeesten, speelstraten en buurtgroepen de sociale cohesie. De komst van jonge gezinnen en de vergroening van straten zorgen volgens bewoners voor meer leven en ontmoeting. 

Enkele reacties: 
● ‘Een buurtcomité organiseert activiteiten zoals barbecues, straatfeesten en een nieuwjaarsreceptie.’ 
● ‘De buurt verjongt en vernieuwt, wat zorgt voor meer leven in de straat.’ 
● ‘Er is een straatbank die dienst doet als babbelplek.’ 
● ‘We hebben een project waarbij we samen groenten kopen voor de voedselbank.’ 

‘De leefbaarheid van een straat hangt niet alleen af van het verkeer, maar ook van hoe mensen elkaar kennen en ondersteunen’, besluit Huib Huyse. ‘Die sociale dimensie blijkt een belangrijke buffer tegen de negatieve impact van het verkeer.’

De sociale dimensie blijkt een belangrijke buffer tegen de negatieve impact van het verkeer. 

Sinds de eerste editie van Straatvinken in 2018 is er volop geteld door duizenden burgers. Samen houden we al zeven jaar een vinger aan de pols van het verkeer in onze straten en van de modal shift. Hieronder vind je de resultaten van eerdere edities.

Resultaten 2018
Resultaten 2019
Resultaten 2020
Resultaten 2021
Resultaten 2022
Resultaten 2023
Resultaten 2024

Doe mee aan Straatvinken in 2026 – 2027 … (want dan kan je opvolgen hoe het verkeer in jouw straat evolueert). En nodig gerust je vrienden en familie uit. Ze kunnen zich hier inschrijven voor de nieuwsbrief, dan houden we ze op de hoogte!

Neem zo veel mogelijk de (elektrische) fiets. Enkele vuistregels:
• tot 500 meter → ga te voet
• tot 5 km → neem de fiets
• tot 16 km → overweeg een elektrische fiets of ga met het openbaar vervoer

Staat je auto vaak stil? Bekijk of je je met je buren kan inschrijven voor een deelautosysteem.

Vraag je werkgever een persoonlijk mobiliteitsbudget. Werkgevers kunnen alle kosten die ze maken voor het stimuleren van het fietsen voor 120% inbrengen.

Laat je internetpakjes leveren op een verdeelpunt in je buurt, dat bereikbaar is met de fiets. Zo vermijd je heel wat onnodige bestelwagenritjes.

Bespreek je Straatvinken-resultaat met je gemeentebestuur. Vraag wat het doet om de modal split 50/50 te bereiken. Elke gemeente van de Vervoerregio Antwerpen onderschrijft de 50/50-ambitie, zoals vastgelegd in het Toekomstverbond tussen de overheid en de Antwerpse burgerbewegingen. Ook in andere regio’s in Vlaanderen zijn er gelijkaardige mobiliteitsdoelstellingen.

Vraag je gemeente tot welke categorie je straat behoort (zone 30, invalsweg,…) en wat het maximale aantal voertuigen is dat er doorheen mag rijden op basis van je straatprofiel. (Je pae-cijfers komen dan handig van pas). Pols of er voor je wijk een wijkcirculatieplan of een mobiliteitsplan is.

Zet in je straat een experiment op: richt 'parklets' in met de buren. Dat is telkens één parkeerplaats die jullie tijdelijk anders inrichten, bijvoorbeeld als fietsparking, ontmoetingsplek of groene oase.

Kijk of je samen met je gemeentebestuur tot een ‘deal’ kan komen die goed is voor de modal shift en de leefbaarheid van je straat. Bijvoorbeeld: als bewoners in een straat drie auto’s wegdoen, dan wordt één parkeerplaats anders ingericht (meer groen, een fietsenstalling,…).

Als je gemeente je straat heraanlegt, pleit er dan voor dat fietsers en voetgangers voldoende ruimte krijgen. Verwijs daarbij ook naar het STOP-principe: voorrang voor Stappers (kwaliteitsvolle voetpaden), dan voor Trappers (brede fietspaden, ook voor de elektrische fiets), het Openbaar vervoer en ten slotte het Personenvervoer. Of bekijk samen met je gemeente of je van je straat een leefstraat of tuinstraat kan maken.