Vragen

De ondertekenaars van het Toekomstverbond verbonden zich in maart 2017 tot ambitieuze doelstellingen voor de mobiliteit, de leefbaarheid en de stadsontwikkeling in de Vervoerregio Antwerpen. Een belangrijke component daarvan is de drastische omslag naar een nieuwe mobiliteitsmix tegen 2030: het aandeel van het autovervoer neemt af van 70 procent tot maximaal 50 procent en het aandeel duurzame mobiliteit neemt toe van 30 procent tot minstens 50 procent.

Ook de Vlaamse regering schuift in haar regeerakkoord ambitieuze doelstellingen naar voren voor de modal split, de verdeling van de gebruikte vervoermiddelen. Voor heel Vlaanderen is het streefcijfer 40% duurzame vervoermiddelen: te voet, met de fiets of het openbaar vervoer. In de grootstedelijke vervoerregio’s (Antwerpen, Gent en de Vlaamse Rand rond Brussel) ligt die ambitie op 50%.

Door met Straatvinken jaarlijks het verkeer te tellen kunnen burgers nagaan of het verkeer in onze straten daadwerkelijk evolueert naar een duurzame modal split.

Met Straatvinken doen we doorsneetellingen. Daarbij tellen bewoners en organisaties in zo veel mogelijk straten in Vlaanderen het aantal ‘bewegingen’ (auto’s, bussen, fietsen, wandelaars enz.) tijdens een welbepaald uur in de avondspits. Op die manier krijgen we een zicht op de modal split in het telgebied. 

Deze telaanpak is aanvullend aan andere modal-splitmetingen door onze manier van meten en de grootte van het telgebied. Bij klassieke berekeningen wordt een globaal modal-splitcijfer berekend voor een regio op basis van vragenlijsten over het verplaatsingsgedrag van bewoners en pendelaars. Dat cijfer geeft een idee over de vervoerswijzen voor een hele regio of buurt, maar zegt weinig over de modal split in individuele straten. En dat is precies een van de voordelen van de aanpak van Straatvinken: je kan het effect van individuele mobiliteitskeuzes door bewoners en pendelaars tonen op straatniveau.

Bovendien meten we met onze leefbaarheidsbevraging straat-O-sfeer hoe bewoners dagelijks het verkeer in hun straat ervaren. We doen dat voor een groot aantal straten en krijgen zo een idee van de verschillen tussen straten en buurten. Dat laat dan weer toe om op termijn de data over de jaren heen te vergelijken. Door die nieuwe, fijnmazige data draagt Straatvinken bij aan een dialoog tussen wetenschappers, beleidsmakers, burgergroepen en anderen. En dat is nu juist een van de doelstellingen van citizen science.

Straatvinken vindt jaarlijks plaats op een donderdagnamiddag van 17 tot 18 uur in mei. Het volgende telmoment gaat door op 22 mei 2025. Schrijf je in voor onze nieuwsbrief en we houden je op de hoogte van de start!

Iedereen in Vlaanderen kan mee tellen! Het maakt daarbij niet uit of je voorgaande jaren al meedeed of niet. Straatvinken wil zo veel mogelijk mensen betrekken bij het onderzoek. Hoe meer straten worden gemeten, hoe verfijnder het beeld dat we krijgen van de verkeerssituatie in de regio. Zowel individuele burgers als organisaties kunnen zich inschrijven. 

Ook lokale besturen kunnen meedoen. Zij spelen een actieve rol in het motiveren van burgers en kunnen na de telling met de data aan de slag om inzicht te krijgen van de modal shift in hun gemeente. 

Meedoen aan Straatvinken is simpel. Iedereen in Vlaanderen kan deelnemen. 

- Het volgend telmoment vindt plaats op 22 mei 2025 van 17 tot 18 uur. Abonneer je op de nieuwsbrief, dan houden we je op de hoogte van wanneer de inschrijvingen beginnen. Je mag zelf een tellocatie kiezen. 
- We houden je per mail op de hoogte van de start van het telmoment. Je kan dan het telformulier downloaden en printen.
- Oefen eventueel nog met tellen via onze teltest of lees onze tien tel-tips voor een goede voorbereiding.
- Zoek kort voor het telmoment op de dag zelf een plekje uit waar je goed overzicht hebt. Neem je telformulier en pen mee, en eventueel iets om onder je papier te leggen om het turven te vergemakkelijken.
- Om 17 uur begin je met tellen. Om 18 uur stop je ermee.
- Na afloop geef je de resultaten van je telling in via onze website.
- Vul ook de leefbaarheidsbevraging straat-O-sfeer in: daarmee laat je weten wat jij van je straat vindt.

De wetenschappers van de UAntwerpen en KU Leuven gaan vervolgens aan de slag met de data. In het najaar komen we naar buiten met de resultaten. Je ontvangt een uitnodiging voor de presentatie.  

Je kunt je in principe inschrijven tot op de teldag zelf, maar we vragen om dat toch zo snel mogelijk te doen. Zo krijgen onze onderzoekers én de andere Straatvinken een goed beeld van de straten die meedoen. Als je vooraf inschrijft, ontvang je op voorhand alle nuttige informatie over het telmoment.

Het tellen van de mobiliteit gebeurt altijd op een typische dag tijdens de spitsuren. Dinsdag en donderdag zijn de weekdagen met de minste bijzonderheden. De spits kan geteld worden ’s morgens en/of ’s avonds. Wij geven de voorkeur aan een telling tijdens het avondspitsuur. We kiezen de derde week van mei omdat er in die week geen publieke vakantiedagen vallen. De maand april is minder evident vanwege de paasvakantie, en in juni wijkt de verkeersdrukte af van andere maanden door de examens.

Straatvinken gaat door op een vast moment, tijdens het jaarlijkse collectieve telmoment in de maand mei. Dat doen we om een wetenschappelijk onderbouwde dataset te creëren. Je kan het telformulier natuurlijk wel gebruiken om ook op andere momenten het verkeer in jouw straat te tellen.

Ja, je bent helemaal vrij om een straat te kiezen. In een lange en/of drukke straat kan het zeker nuttig zijn om met meerdere straatvinken aan de slag te gaan (en elk een rijrichting te tellen). Blijft het voor jou helemaal gelijk waar je zou tellen? Vraag eventueel aan je gemeente of ze tips heeft voor een strategisch belangrijke tellocatie.

Autosnelwegen tellen we niet mee omdat die ook niet opgenomen zijn in de officiële modal-splitberekeningen van het Toekomstverbond.

De deelname aan Straatvinken is helemaal gratis. 

Straatvinken ontvangt financiële ondersteuning van Departement Mobiliteit en Openbare Werken. Naast de projectpartners (UAntwerpen, HIVA - KU Leuven en Ringland Academie) bieden ook Datylon en Voices That Count expertise en ondersteuning.

In het najaar stellen we de definitieve resultaten van de telling van lopende editie voor waarbij je de resultaten kan ontdekken en de analyse van onze wetenschappers verneemt. Je vindt de resultaten van het laatste telmoment, net als die van 2018 t/m 2023, op onze Resultaten-pagina.

Schrijf je zeker ook in voor de nieuwsbrief van Straatvinken, zodat we je op de hoogte kunnen houden van de resultaten en het volgende telmoment.

Het Toekomstverbond is het akkoord dat de Vlaamse overheid, de stad Antwerpen en de burgerbewegingen Ringland, Ademloos en stRaten-generaal in 2017 sloten over de mobiliteit en leefbaarheid in de Antwerpse regio. De ondertekenaars van het Toekomstverbond verbonden zich tot ambitieuze doelstellingen voor de mobiliteit, de leefbaarheid en de stadsontwikkeling in de Antwerpse regio. 

Een belangrijke component daarvan is de drastische omslag naar een nieuwe mobiliteitsmix tegen 2030: het aandeel autovervoer neemt af van 70% tot maximaal 50% en het aandeel duurzame mobiliteit neemt toe van 30% tot minstens 50%. Met burgeronderzoek Straatvinken houden we via onze tellingen een vinger aan de pols: zien we de voorgestelde omslag ook terug in het Vlaamse straatbeeld? Meer uitleg over het Toekomstverbond vind je hier.

Het woord 'modal' betekent vervoerswijze, dus het middel dat gebruikt wordt voor verplaatsingen. Denk daarbij aan auto, fiets, bus, tram of trein, en in het geval van goederentransport bijvoorbeeld binnenschip, vrachtwagen of vliegtuig. Het woord 'split' verwijst naar de verdeling van deze verplaatsingen. Zo kan in een bepaald gebied bijvoorbeeld 50% van de verplaatsingen gebeuren met de fiets, 40% met de auto en 10% met de bus. Bij Straatvinken kijken we naar de modal split op straatniveau* om aan te tonen hoe een straat gebruikt wordt door de verschillende vervoerswijzen. 

De 'modal split', of de verdeling van de vervoerswijzen, zegt iets over de vervoerswijze die gekozen wordt. De modal split berekenen is niet enkel relevant om een idee te krijgen van de verkeersdrukte, het kan ons ook iets vertellen over de uitstoot van vervuilende stoffen, de leefbaarheid van straten, de verkeersveiligheid en de toeristische aantrekkingskracht van een stad of dorp.

De modal shift geeft aan hoe de modal split jaar na jaar evolueert. Zien we bijvoorbeeld minder, of juist meer auto's in onze straten? Om tegen 2030 de mobiliteitsdoelstellingen te halen moeten we gemiddeld elk jaar opnieuw een modal shift van minstens 2 à 3% naar meer duurzame vervoerswijzen realiseren.